BUTUAN CITY – Ningkabat na sa ₱17.27 trilliones ang utang sa Pilipinas ning katapusang bahin sa bulan sa Mayo, sigon sa datus nga gipagawas sa Bureau of the Treasury (BTr).
Sumala sa maong datus, anaa na sa ₱16.92 trilliones ang outstanding debt sa Pilipinas niadtung Mayo. Mas taas kini og 0.99% gikan niadtung katapusang semana sa Abril ning tuiga nga anaa lamang sa ₱16.75 trilliones.
Kung pabayron sa maong utang ang matag usa ka-Pilipino, duna na kita’y tag ₱153-mil nga utang matag usa.
Subay sa taho, 69.2% sa maong utang, kon ₱11.95 trilliones ang domestic debt. Samtang, ₱5.32 trilliones niini ang external debt.
Sumala ni Finance Secretary Ralph Recto nga kung buot huna-hunaon, alang lamang matud pa sa pagpalapnag sa ekonomiya sa nasod ang nasangpit nga mga utang — gigasto matud pa kini sa mga domestic nga proyekto sama sa mga Tulay, kalasada, seaports, ug uban pa.
Dugang sa opisyal nga bugtong pagpangutang matud pa ang solusyon sa usa ka nasod o sa bisan unsang kompanya kung gusto niining molambo ang panudlanan.
Sayrang normal na ang pagpangutang sa matag administrasyon sa Pilipinas, diin kanunay kining nagkataas — gawas na lamang sa administrasyong Noynoy Aquino, diin ning ubos og dyutay ang gi-utang niini nga anaa lang sa ₱1.3 Trilliones; apan pag-abot sa Duterte administration, balik-saka na usab ang gi-utang sa atung nasod ngadto sa all-time high nga ₱6.84 Trilliones, ilabi na niadtung panahon sa pandemya. Ning kasamtangan, anaa na sa ₱4.48 Trilliones ang giutang administrasyong Marcos.
Subay ni Department of Budget Secretary Amenah Pangandaman, nagsugod og saka ang maong utang niadtung pandemic Period ilabi na nga kinahanglan gayung mangutang sa pangamhanan, sanglit wala man kini ikatabang sa mga Pilipinong apektado sa Pandemya tungod kay wala man usay abli nga mga negosyo.
Kahibaloang asta matud pa mga dagkong nasod sa kalibutan, kay gapangutang. Sa Southeast Asia, mas dagko pa og utang ang mga nasod sa Singapore, Indonesia, ug Thailand kon itandi sa Pilipinas.
Pambayad sa maong utang ang mga buhis sa mga negosyo, ingon man niadtung derektang gabayad niini gikan sa kaugalingon nilang sweldo, ingon man sa mga ginapamalit natong produkto kansa dunay Value Added Tax VAT. Apan sigon ni DOF Secretary Recto, walay plano ang pangamhanan nga patas-an ang buhis sa nasod.
